Presentatie Grotduiken voor Douane Duikteam

Toolbox over Grotduiken

Robert Leenen is op verzoek van het Douane Duikteam langsgekomen om eens het een en ander te komen vertellen over grotduiken. De aanleiding van zijn bezoek is het feit dat grotduiken een aantal overeenkomsten heeft met de duiken die het team maakt in de haven van Rotterdam. De schepen waar het team regelmatig onder duikt kunnen namelijk afmetingen hebben van wel 300 meter lang, 45 meter breed en een diepgang van 20 meter. Dit soort duiken hebben natuurlijk -als je kijkt naar de mogelijkheid voor een vrije opstijging- iets gemeen met een grot: "zomaar opstijgen gaat niet". Zo'n schip boven je hoofd zou je dus kunnen vergelijken met het plafond van een grot. Vandaar dat we Robert hebben gevraagd om een presentatie te houden over grotduiken. Bij ons team staat zo'n presentatie bekend als een toolbox.

Donderdag 27 september, 19:00

Toen Robert en ik aankwamen op de locatie waar het duikteam is gevestigd kwamen er al wat collega's aangelopen om te kijken wat we allemaal hadden meegenomen. De dubbel 18 liter set en de scooter die we bij ons hadden trokken al meteen veel aandacht. Er was alleen één probleem: alles moest nog naar de eerste verdieping. Maar gelukkig was de reus van het duikteam er ook en die was de aangewezen vrijwilliger om de zware dubbelset de trap op te sjouwen. Bij sommige mensen lijkt zelfs dat apparaat een klein ding! Van de scooter hadden we de accu's thuis gelaten, want wat je niet echt nodig hebt neem je ook niet mee. ...Goh, waar heb ik dat eerder gehoord? ;-)

Nadat ik Robert had geïntroduceerd brandde hij los. In het eerste deel van de toolbox werd gesproken over enkele grotduikende teams; de WKPP en de EKPP. Wat ze doen en waarom iemand in hemelsnaam een paar kilometer een grot in zou willen zwemmen. De meesten van ons zullen dat wel begrijpen, maar iemand die met duiken zijn brood verdient zal je over het algemeen voor gek verklaren. Helemaal als je vertelt dat het leuk is.

De geschiedenis van de WKPP werden we toch wel een beetje stil van. Ik noem alleen al 6 km penetratie en 6 uur bodemtijd op 100 meter diepte. Maar de WKPP duikt niet alleen in grotten omdat ze dat zo leuk vinden om een record vestigen. Ze duiken ook met als doel het in kaart brengen van grottenstelsels. Op die manier krijgt men beter inzicht in de stroom van grandwater kan men er bijvoorbeeld voor zorgen dat er geen fabrieken of afvaldumpplaatsen boven de grotten worden geplaatst. Zo wordt de drinkwatervoorziening van de omliggende gebieden beschermt. Ze werken ook mee aan onderzoek en ontwikkeling van decompressie profielen.

Toen was de EKPP aan de beurt met een uitvinding die ons wel het meest tot de verbeelding sprak: het pak met elektrische verwarming. Dat moet lekker warm zijn! We hebben het gehad over de apparatuur die ze bij deze duiken gebruiken. Toen een er een foto voorbij kwam van iemand met een rebreather, met links en rechts een 20 liter cilinder gemonteerd was het even een rumoer van jewelste: "Dat ziet er wel ongelofelijk indrukwekkend uit zeg". Wat zeker verrassend was, was het feit dat de backplate die we bij het duikteam gebruiken ook een idee was uit de grotduik-hoek!

Dat succes van deze teams niet alleen afhankelijk is van mooie duikspullen is eigenlijk de conclusie van het eerste deel van de toolbox. Goede training, een fanatiek supportteam, veel praktijkervaring en vooral standaardisatie van de apparatuur dragen bij aan het behalen van successen.

Toen was het tijd voor een koffiepauze. Dit gaf mij ook meteen de gelegenheid even naar beneden te lopen om een duikset van ons duikteam op te bouwen en naar boven te brengen. In het tweede deel zouden we namelijk onder andere het materiaal gaan bespreken. Pas als je de setjes naast elkaar zet, kun je echt goed de verschillen zien. Het eerste wat meteen opvalt is het volume: onze 2x7 liter valt weg in de schaduw van Robert's 2x18 liter set.

Na de pauze werden eerst nog wat punten aangehaald die grotduiken en duiken onder grote zeeschepen gemeen hebben: er is geen directe opstijging mogelijk, er is beperkt zicht of gebrek aan omgevingslicht, je kunt snel gedesoriënteerd raken en als laatste punt wat te doen bij geen-lucht-situaties. De oplossingen waren simpel edoch doeltreffend:

• Een grotere gasvoorraad
• Redundante apparatuur
• Een gidslijn
• Goede verlichting

De douane maakt ook gebruik van een gidslijn. Deze bestaat uit een gevlochten nylon lijn met in de kern vier draden die zorgen voor gesproken communicatie. In geval van nood kunnen ook lijnsignalen met de duikleider die aan de oppervlakte staat worden gehanteerd. Daarnaast kan de lijn je ook helpen bij het navigeren onder een schip. Een kompas is waardeloos onder een stalen schip en de lasnaden die onder het schip door lopen kunnen zowel in de lengte als in de breedte lopen. Ze kunnen je helpen bij het navigeren, maar wijzen je zeker niet altijd de kortste weg naar de oppervlakte. Een lijn doet dat wel, maar helaas kun je er ook in verstrikt raken. Dat is dan ook meteen weer de overeenkomst tussen de lijn waar wij mee duiken en de guideline zoals je die bij het grotduiken tegenkomt.

Na de interactie over de gidslijnen kwamen we aan op het volgende punt: redundante automaten. Ook bij dit punt was er weer voldoende te bespreken. Na de vraag: Wat doe je als je zonder lucht zit of één van de twee automaten de geest geeft?, kwamen we tot de conclusie dat gewoon naar de oppervlakte zwemmen niet altijd tot de mogelijkheden hoort. Er is namelijk een aantal plekken in de Rotterdamse haven waar het een en ander uit de bodem steekt en waar je lijn achter kan blijven haken. ...Ik spreek uit ervaring. Lucht halen bij je buddy is dus de enige mogelijkheid die we bijna altijd kunnen toepassen. Ik zeg bijna, want in een heel enkel geval duiken we ook alleen aan de lijn en heb je dus geen buddy om op terug te vallen.

In zo'n geval is het dus fijn dat je de twee cilinders die je bij je hebt kunt scheiden van elkaar, om op die manier toch nog de helft van je gasvoorraad kunt redden. Daarvoor heb je dan wel een isolator nodig. Aan de hand van duidelijke doorsneefoto's werd uitgelegd hoe het nou eigenlijk allemaal werkt die hele kranenpartij in je nek. En hoe je moet handelen in geval van falende automaten, de verschillende kranen en alles wat er zich op je rug afspeelt. Tja, daar heb je een punt voor de eerst volgende vergadering ;-) En met alle neuzen in dezelfde richting zal dat geen tijdrovend agendapunt zijn.

Bij het grotduiken zijn backup lampen een onmisbaar attribuut. Bij het grotduiken wordt de backup lamp niet alleen gebruikt voor als de primaire lamp er mee stopt. Je laat ook een backup lamp achter in de grot in geval van een lost buddy. Bij het duikteam is dat niet nodig. Dat is dan ook de reden dat wij er geen bij ons dragen. In geval van een defecte lamp duik wordt de duik afgebroken en zwem je op de lamp van je buddy de seinlijn in terug naar de rubberboot.

Dat het duiken met nitrox 32% ook voordelen heeft voor het duikteam bleek na een uitleg over dit gas. De maximale diepte van de havens en de maximale duikdiepte is 30 meter maakt dat nitrox 32% voor ons een ideaal gas zou zijn.

Rond een uur of half tien was de toolbox afgelopen en heb ik Robert nog een korte rondleiding gegeven door onze "Divestore". Ik heb hem laten zien wat we nou eigenlijk in beslag nemen en wat onze hulpmiddelen zijn om dat te doen. De duiksetjes waren inmiddels bekend, maar de torpedo's die onder schepen worden gemonteerd en op die manier de drugs het land binnenbrengen wekken toch altijd weer bij iedereen verbazing op. Robert was daarop geen uitzondering.

Toen we bij de decotank aankwamen heb ik samen met twee collega's alles even paraat gezet, want ik wilde mijn 18 watt HID -die net terug was van een reparatie- graag nog even testen. Daarom heb ik mijn lamp samen met een emmer water in de tank afgeperst naar een druk equivalent aan die van 50 meter diepte: 6 bar. Na Robert een en ander over de tank te hebben verteld heb ik mij door een collega laten insluizen. Daar heb ik mijn eigen duiklamp in de emmer met water gehouden en op mijn teken heeft mijn collega rustig de druk uit de tank laten ontsnappen. Op deze manier zou er, wanneer de lamp lek zou zijn, lucht belletjes uit de lamp moeten komen. Dit was niet het geval en de lamp was dus voor 100% waterdicht. Dat wilde ik graag weten want twee dagen later zouden we gaan grotduiken in Frankrijk en dan is het wel fijn om te weten dat je lamp helemaal in orde is!

Toen dat geregeld was, was het tijd om naar huis te gaan. Maar eerst nog even langs de Burger King voor een vette hap. Zondigen kan zo lekker zijn…

Het duikteam bedankt Robert voor de tijd en energie die hij heeft gestoken in de toolbox/presentatie. We vonden het een zeer interessante avond en inmiddels zijn de eerste stappen ondernomen voor de aanschaf van isolatoren tussen de cilinders!

Sander