Deep Air
Met de term Deep Air wordt bedoeld het 'diep duiken met lucht als ademgas'.
Onder diep wordt verstaan dieper dan 35-40m. Deep Air duiken wordt door
velen gezien als een veilige optie, hoewel menig onderzoek heeft aangetoond
dat lucht en diep duiken geen goede combinatie is.
Lucht
Lucht is een mengsel van zuurstof (21%), stikstof (78%) en overige gassen
(1%). Zuurstof is een metabool gas, want het lichaam gebruikt dit gas
voor verbranding. De stikstof wordt in tegenstelling tot zuurstof niet
gebruikt door het lichaam, maar wordt wel gedeeltelijk opgenomen in de
weefsels. Om dit opgenomen gas kwijt te raken moet een duiker decomprimeren
tijdens de opstijging.
Nadelen van lucht
Omdat lucht overal verkrijgbaar is, was het altijd
de eerste keus voor gebruik als ademgas. Toch biedt het nadelen tijdens
een (diepe) duik:
- Stikstof heeft een zeer narcotiserende werking
onder druk. Deze narcose kan al ontstaan op geringe diepte en is per
persoon verschillend van invloed. Men is het er echter over eens dat
iedereen al verschijnselen van narcose ondervindt vanaf een diepte van
30 meter.
- Omdat stikstof uit relatief grote moleculen bestaat
veroorzaakt een hoge partiële stikstofdruk weefselschade. Tijdens
decompressie komt het ook niet gemakkelijk uit de weefsels vrij. De
decompressie duurt dus langer.
- Tijdens de duik is het verstandig de partiële
zuurstofdruk niet boven de 1.4 bar uit te laten komen. Hogere druk kan,
als gevolg van zuurstofvergiftiging, leiden tot stuiptrekkingen en daarmee
tot verdrinking. Met lucht wordt die 1.4 bar al overschreden vanaf 57
meter. De DIR standaard gassen houden
de partiële zuurstofdruk altijd ver onder de 1.4 bar.
- Lucht ademt zwaarder op diepte. Hierdoor kun
je meer CO2 op gaan bouwen en dit kan zuurstofvergiftiging en stikstofnarcose
in de hand werken.
Er zijn nog een aantal argumenten tegen het gebruik
van lucht op diepte, maar die gaan te ver voor dit artikel. Mocht je meer
willen weten over deze nadelen, lees er dan meer over in de bronnen die
onderaan deze pagina worden genoemd.
Argumenten voor Deep Air
Er worden vele argumenten gebruikt om diep duiken op lucht te rechtvaardigen.
Hieronder staat een opsomming van een aantal veel voorkomende argumenten
met daarbij de DIR gedachte over deze argumenten:
1. "Je kan wennen aan de narcose en er mee leren omgaan."
Dit is een fabeltje uit de tijd dat er nog geen alternatieven waren.
Er zijn inmiddels vele onderzoeken gedaan die aantonen dat narcose
al voorkomt op geringe diepte en ook bij zeer ervaren duikers. Daarnaast
kan de perceptie van 'weerstand tegen narcose' per dag verschillen.
Wennen aan narcose is dus een erg relatief begrip. |
2. "Je kunt voor jezelf een persoonlijke limiet bepalen."
In dit geval gaat men er dus al vanuit dat men zeker nadeel ondervindt
van de narcose en die hoeveelheid narcose bepaalt dus de 'persoonlijke
limiet'. Maar als de narcose per dag of duik verschilt (zie punt
1), dan is een 'persoonlijke limiet' dus eigenlijk niet veel waard,
want daar komt men die dag pas achter tijdens de duik. Daar bovenop
kan de limiet van de buddy ook weer heel erg verschillen van de
eigen limiet. Met andere woorden: Een persoonlijke limiet stellen
is zinloos.
|
3. "Gasmengsels als Nitrox en Trimix zijn te duur of het
is niet voor handen."
Als je de juiste benodigdheden voor een sport niet kunt betalen
dan moet je de sport niet beoefenen of je beperken tot ondiepe duiken.
Het is het niet waard om ten koste van de veiligheid te kiezen voor
een mindere optie. Het argument dat de juiste ademgassen te duur zijn
is dus een slecht excuus. Als er voor een diepe duik geen juiste gassen
beschikbaar zijn, dan zal een DIR duiker altijd kiezen voor Option
#1; niet duiken. |
Statistieken
Met grote regelmaat verschijnen er berichten in
de media over duikers, meestal zeer ervaren, die op grote diepte zijn
verdronken omdat ze last kregen van narcose of zuurstofvergiftiging. Het
gebeurt echter ook vaak dat gewone recreatieve duikers op vakantie opeens
veel dieper gaan duiken dan normaal en dat er dan iets fout gaat. Met
lucht is er dan vanwege de narcose en hoge partiële zuurstofdruk
weinig speelruimte om een probleem op te lossen.
Desondanks zijn er toch nog organisaties die Deep
Air promoten; IANTD, TDI, ANDI en DSAT hebben allemaal opleidingen in
hun programma waarbij er lucht gebruikt wordt voor duiken voorbij de 40
meter. Deze cursussen zijn meestal verplicht tijdens de aanloop richting
de trimix opleidingen. Met andere woorden: eerst moet men een gas gebruiken
dat op diepte alleen maar nadelen biedt (lucht), om uiteindelijk een gas
te leren gebruiken dat veel veiliger is op diepte (trimix).
Deze werkwijze lijkt eerder ingegeven door commerciële
belangen dan door logisch redeneren. Het is namelijk niet consistent met
wat er wordt aangeleerd bij de trimix opleidingen; dat het wel degelijk
mogelijk is om helder te kunnen blijven tijdens diepe duiken, dat er met
trimix een effectievere decompressie mogelijk is en dat het gewoon een
veiliger optie is bij diepe duiken.
Opkomst van helium
Trimix is een mengsel van zuurstof, stikstof en
helium. Dit mengsel is oorspronkelijk afkomstig uit het beroepsduiken,
maar in de jaren zeventig zijn de eerste technische duikers dit gasmengsel
gaan gebruiken voor hun steeds diepere duiken. Tot eind jaren tachtig
was er veel onduidelijk over het juiste gebruik van trimix en de daar
bij horende decompressie, maar dit is nu verleden tijd.
In de afgelopen jaren is er veel ervaring opgedaan
met het gebruik van trimix en dit heeft geleid tot standaard procedures
voor de planning van de duik en decompressie. Helium is dus niet langer
een mysterieuze toevoeging aan het ademgas.
De voordelen van trimix zitten vooral in het feit
dat het minder narcotisch is op diepte en dat je er beter mee kunt decomprimeren.
De weefsels nemen de helium weliswaar snel op, maar geven het ook weer
snel af. Dit betekent dat je sneller stops moet maken en er ook al dieper
mee moet beginnen, maar dat de stops uiteindelijk korter zijn dan wanneer
je lucht zou gebruiken. Kortom: een perfect alternatief voor lucht!
Trimix is de laatste jaren makkelijker verkrijgbaar
geworden en daardoor ook betaalbaarder geworden. Een flesvulling kost
nog steeds enkele tientjes of meer, maar je koopt er een hoop extra veiligheid
mee. Technische duikers die veel trimix gebruiken mengen vaak thuis hun
eigen gassen. Hiervoor is echter wel veel kennis en materiaal nodig.
Conclusie
Er zijn betere gassen verkrijgbaar voor het
maken van diepe duiken, dus waarom zou je je leven in de waagschaal zetten
door lucht te gebruiken? Vanwege de genoemde nadelen zullen DIR duikers
nooit voor lucht kiezen als ademgas. Zelfs niet voor ondiepe duiken, want
daar biedt nitrox weer meer voordelen. Het DIR systeem maakt gebruik van
standaard gassen en lucht hoort daar
niet bij. Lucht is alleen handig voor het oppompen van je fietsbanden.
Meer informatie over de nadelen van diep duiken op lucht:
Downloads
|
