Doing It Right
Bij duiken zijn veiligheid en comfort belangrijk
Door te duiken kom je op allerlei plaatsen waar je normaal niet
komt. Je kunt vissen bekijken, wrakken bezoeken, grotten onderzoeken,
of onder ijs duiken. Het is belangrijk dat je met gemak en plezier
kunt duiken. Zeker als het moeilijke duiken betreft, speelt veiligheid
een nog grotere rol.
Op deze site wordt uitgelegd hoe je met behulp
van het DIR systeem duiken zo veilig mogelijk kunt voorbereiden
en uitvoeren.
|
|
|
Het Doing It Right systeem vormt de grondslag
voor goed duiken
Verschillende materialen en technieken worden besproken
aan de hand van foto's en video. Veiligheid is het uitgangspunt waarmee
gekozen is voor juist deze materialen en technieken. Alle informatie volgt
het zogenaamde Doing It Right (DIR) systeem. Duikers van het Woodville
Karst Plain Project (WKPP) duiken al decennia in diepe grotten in Noord
Florida. Door hun ruime ervaring is inmiddels veel bekend over goede veilige
duikmethoden. De ten grondslag liggende gedachte van DIR wordt hieronder
uitgelegd. De specifieke invulling van deze stelregels is op de rest van
deze site te vinden.
Technieken van technische duikers zijn ook nuttig
voor gewoon duiken
De technische duikers die het DIR systeem ontwikkeld
hebben streefden naar een zo eenvoudig en compleet mogelijk systeem om
deze moeilijke (technische) duiken mogelijk te maken. Juist door deze
eenvoud bleek het systeem ook zeer geschikt te zijn voor recreatieve duikers.
Zo wordt er bijvoorbeeld niet meer apparatuur meegenomen dan absoluut
noodzakelijk is.
De vier fundamenten
van DIR duiken zijn: |
|
Voorbereiding
Een goede voorbereiding is het halve werk. Van belang zijn training,
ervaring, gezondheid, en duikplanning.
- Om te kunnen duiken is training nodig, omdat
onderwater zijn niet vanzelfsprekend is. Een goede instructeur kan je
leren om te gaan met deze prachtige omgeving, die helaas weinig vergevingsgezind
kan zijn als je je niet goed voorbereidt. Over-leren is hierbij noodzakelijk.
Als je een nieuwe techniek aanleert dan zul je na een paar keer de oefening
correct uit kunnen voeren. Je zult echter nog wel na moeten denken bij
de uitvoering. Pas na vele keren herhalen van een oefening zal de oefening
intuïtief worden. Als je bijvoorbeeld de eerste keer met een droogpak
duikt zul je er aan moeten wennen dat je je arm omhoog moet steken bij
het opstijgen om de uitzettende lucht kwijt te raken. Als je een moeilijker
duik gaat maken, zoals een stroomduik in Zeeland, kun je in de problemen
kunnen komen als je op teveel zaken tegelijkertijd moet letten. De 'taskloading'
wordt dan te hoog. DIR duikers oefenen dus vaak tijdens 'gewone' duikjes.
Gewoon om de basis skills up-to-date te houden en ook om nieuwe technieken
onder de knie te krijgen.
- Ervaring in het duiken maakt het mogelijk om
steeds een klein stapje verder te gaan zonder dat je het jezelf ooit
echt te moeilijk maakt. Als je nieuwe vaardigheden rustig opbouwt heb
je altijd alles onder controle en kun je onverwachte complicaties met
gemak oplossen. Het belangrijkste is het erkennen van je eigen capaciteiten
en geen duiken te maken die daar te ver boven gaan. Om op een hoog niveau
te komen is het daarom belangrijker veel duiken te maken dan dat ene
brevetje te scoren met drie duikjes. Goede cursussen volgen is uiteraard
zeer belangrijk. De echte ervaring komt door het geleerde in de praktijk
te brengen tijdens vele duiken.
- Goed gezond zijn maakt het niet alleen mogelijk
zware flessen te tillen, het heeft ook het voordeel dat je efficiënter
kunt decomprimeren en makkelijker met stroming, golven en bootladders
om kunt gaan. Goede doorbloeding van het lichaam en longen die niet
door roken zijn aangetast maken een snelle gasuitwisseling mogelijk,
waardoor je veilig kunt decomprimeren. Een krachtig en gezond lichaam
vermindert stress. Idealiter versnelt de ademhaling nauwelijks ook als
tegen harde stroming ingezwommen moet worden. Bovendien zijn blessures
bijvoorbeeld van het tillen van zware flessen minder waarschijnlijk
en dit voorkomt wederom decompressie problemen. DIR duikers doen dus
buiten het duiken om ook veel aan andere sporten als fitness, fietsen
en hardlopen.
- Het plannen van een duik maakt het mogelijk in
alle rust te controleren of het plan veilig is en wat je er voor nodig
hebt. Daarnaast verbetert het de samenwerking onderwater en vermindert
het de taskloading. Het plannen van een duik omvat het plannen van een
route onderwater, afspreken van limieten, decompressieplanning, gas
mixen, assistentie van andere duikers en verdere activiteiten. Van belang
zijn ook het weer en andere variabele omstandigheden. Ook moet rekening
gehouden worden met zaken die eventuele problemen helpen oplossen: mobiele
telefoon, zuurstof, recompressiekamer, vervoer, etc. Omdat DIR duikers
allemaal dezelfde technieken, procedures en handsignalen gebruiken bevordert
dit de samenwerking aanzienlijk.
Teamwork
Een goede buddy kan een duik een stuk makkelijker maken. Teamwerk omvat
het assisteren van elkaar, zowel boven als onder water. Het is noodzakelijk
om goed te kunnen communiceren en op elkaar ingespeeld te zijn. Door het
geven van feedback kun je toekomstige duikervaringen nog weer verbeteren.
- Met een buddy erbij heb je een extra stel hersenen
ter beschikking. Communicatie maakt het mogelijk om gedachten ook uit
te wisselen. Onderwater kun je communiceren met handsignalen, lichtsignalen,
schrijven op 'wetnotes' en als er geen licht is door elkaar vast te
houden. Zo kun je elkaar bijvoorbeeld helpen om de juiste richting te
vinden: "Moeten we nog verder of zijn we hier al bij het touw om het
water uit te klimmen bij de Zeelandbrug?" Heel belangrijk bij technische
duiken is het opletten dat je buddy het juiste decompressiegas ademt.
Wisselen naar een andere fles kan om beurten, waarbij de buddy meekijkt
of er geen verkeerde fles gebruikt wordt.
- Assisteren van elkaar kan veel moeite schelen.
Een voorbeeld is het bijlichten van je buddy bij het fotograferen. Een
ander voorbeeld is het losmaken van de lijn bij het naar buiten zwemmen
van een wrak of grot terwijl je buddy de reel opwindt. Ook heb je minder
materiaal nodig als je met een buddy duikt. In een grot gebruik je normaal
een derde van de hoeveelheid lucht in je flessen om naar binnen te zwemmen.
Je houdt dan een derde over om zelf naar buiten te zwemmen en een andere
derde voor je buddy. Mocht je nu ooit al je gas verliezen dan heeft
je buddy nog genoeg voor jou over.
- Door na de duik te bespreken wat er goed en minder
goed kun je een volgende duik nog weer plezieriger maken. Je kunt elkaar
tips geven en je kan afspraken maken over hoe je handiger samen kunt
werken. Bij het geven van feedback werkt het goed om vooral feiten te
noemen en je buddy de tijd te geven om zelf conclusies te trekken. Dit
is makkelijker voor je buddy dan emotioneel commentaar waarbij je ook
meteen vertelt hoe hij/zij het wel moet doen.
Mental focus
Wie net begint met duiken is tijdens een duik vaak heel druk bezig met trimmen
en ademen. Later ga je ook op je buddy letten. Op een gegeven moment ga
je onervaren duikers begeleiden en misschien zelfs opleiden. Uiteindelijk
bevind je je in een grot en merk je dat je je bewust bent van alles om je
heen. Je weet precies waar je buddy is en hoeveel lucht je nog hebt, zelfs
zonder te kijken. Dit heet mental focus. Om dit eenvoudig voor elkaar te
krijgen dient de taskloading zo minimaal mogelijk te zijn en moet narcose
voorkomen worden. Diep duiken op lucht is dus uit den boze.
- Je kunt taskloading verminderen door training
en ervaring. Als je moeilijker duiken rustig opbouwt dan kom je niet
in situaties waarbij je over heel veel taken tegelijkertijd na moet
denken. Een goede gezondheid helpt ook bij het verminderen van taskloading,
omdat je bij zware inspanning minder fysieke stress ondervindt. Voorkom
verder dat je het koud krijgt of dat je op andere wijze verder gaat
dan waar jij zelf op dat moment behoefte aan hebt. Een gouden regel
is dat het einde duik signaal (duim omhoog) zonder vragen door iedereen
geaccepteerd wordt.
- Om niet in 'beschonken' toestand te hoeven duiken
moet narcose voorkomen worden. Dat kan eenvoudig door helium in het
ademgas te mixen (trimix). Stikstof en zuurstof zijn narcotisch, helium
vrijwel niet. De maximum grens voor duiken met nitrox en lucht is dertig
meter. Alle duiken dieper dan dertig meter vereisen helium om de duik
veilig te houden. Zelfs op ondiepere duiken is het aangenaam om met
trimix te duiken.
Materiaal
Materiaal moet eenvoudig en gestroomlijnd, redundant en multifunctioneel
zijn.
- Hoe eenvoudiger je het jezelf maakt hoe beter.
Materiaal kan tot in ieder detail voorbereidt worden om het zo eenvoudig
mogelijk te krijgen. Het liefste maak je al je duiken met dezelfde basis
uitrusting, zodat je altijd alles weet te vinden, zelfs al is het op
de tast of bij je buddy. Ook je buddy moet dus precies dezelfde configuratie
gebruiken. Materiaal moet je ook behoeden voor fouten. Zo is het bijvoorbeeld
ideaal als je je backuplampen aan kunt doen voor je ze los maakt. Als
je een lamp dan laat vallen dan kun je deze eenvoudig terug kunnen vinden
terwijl het anders moeilijk zoeken wordt in het donker.
- Een goede stroomlijning zorgt ervoor dat je minder
vermoeid raakt en je verder kunt komen. Bovendien kom je minder makkelijk
vast te zitten in bijvoorbeeld een wrak. Bij voorkeur steken er geen
slangen uit en is andere apparatuur ook zo bevestigd dat de stroomlijning
optimaal is.
- Afhankelijk van de duik zul je sommige
uitrustingsstukken dubbel of driedubbel bij je willen dragen. Als een
onderdeel cruciaal is en tevens een statistisch redelijke kans loopt
kapot te gaan dan zul je een backup nodig hebben. Voor een deel van
je uitrusting kan je buddy voor backup zorgen. Dit geldt bijvoorbeeld
voor de dieptemeter. Aan de andere kant zijn in een grot twee backuplampen
per persoon noodzakelijk. Extra materiaal meenemen maakt een duik altijd
lastiger (door verhoogde taskloading) en maakt ook de kans groter dat
er iets kapot gaat. Daarom moet het extra materiaal wel tot een minimum
beperkt blijven. Een manier om de materiaalhoeveelheid te beperken is
ieder uitrustingstuk voor zoveel als mogelijk taken geschikt te maken.
Zo kan een boeitje ook als reserve drijfvermogen dienen als de wing
zou scheuren.
Op de site wordt diepgaande uitleg gegeven over
materiaal en technieken. Dit zijn twee belangrijke onderwerpen. Uiteindelijk
blijven iemands instelling en benadering van het duiken de factoren die
echt een goede duiker kunnen maken.
|