Doing It Right

Bij duiken zijn veiligheid en comfort belangrijk

Door te duiken kom je op allerlei plaatsen waar je normaal niet komt. Je kunt vissen bekijken, wrakken bezoeken, grotten onderzoeken, of onder ijs duiken. Het is belangrijk dat je met gemak en plezier kunt duiken. Zeker als het moeilijke duiken betreft, speelt veiligheid een nog grotere rol.

Op deze site wordt uitgelegd hoe je met behulp van het DIR systeem duiken zo veilig mogelijk kunt voorbereiden en uitvoeren.
 

Artikelen

Het Doing It Right systeem vormt de grondslag voor goed duiken

Verschillende materialen en technieken worden besproken aan de hand van foto's en video. Veiligheid is het uitgangspunt waarmee gekozen is voor juist deze materialen en technieken. Alle informatie volgt het zogenaamde Doing It Right (DIR) systeem. Duikers van het Woodville Karst Plain Project (WKPP) duiken al decennia in diepe grotten in Noord Florida. Door hun ruime ervaring is inmiddels veel bekend over goede veilige duikmethoden. De ten grondslag liggende gedachte van DIR wordt hieronder uitgelegd. De specifieke invulling van deze stelregels is op de rest van deze site te vinden.

Technieken van technische duikers zijn ook nuttig voor gewoon duiken

De technische duikers die het DIR systeem ontwikkeld hebben streefden naar een zo eenvoudig en compleet mogelijk systeem om deze moeilijke (technische) duiken mogelijk te maken. Juist door deze eenvoud bleek het systeem ook zeer geschikt te zijn voor recreatieve duikers. Zo wordt er bijvoorbeeld niet meer apparatuur meegenomen dan absoluut noodzakelijk is.
De vier fundamenten van DIR duiken zijn:

Voorbereiding

Een goede voorbereiding is het halve werk. Van belang zijn training, ervaring, gezondheid, en duikplanning.
  • Om te kunnen duiken is training nodig, omdat onderwater zijn niet vanzelfsprekend is. Een goede instructeur kan je leren om te gaan met deze prachtige omgeving, die helaas weinig vergevingsgezind kan zijn als je je niet goed voorbereidt. Over-leren is hierbij noodzakelijk. Als je een nieuwe techniek aanleert dan zul je na een paar keer de oefening correct uit kunnen voeren. Je zult echter nog wel na moeten denken bij de uitvoering. Pas na vele keren herhalen van een oefening zal de oefening intuïtief worden. Als je bijvoorbeeld de eerste keer met een droogpak duikt zul je er aan moeten wennen dat je je arm omhoog moet steken bij het opstijgen om de uitzettende lucht kwijt te raken. Als je een moeilijker duik gaat maken, zoals een stroomduik in Zeeland, kun je in de problemen kunnen komen als je op teveel zaken tegelijkertijd moet letten. De 'taskloading' wordt dan te hoog. DIR duikers oefenen dus vaak tijdens 'gewone' duikjes. Gewoon om de basis skills up-to-date te houden en ook om nieuwe technieken onder de knie te krijgen.

  • Ervaring in het duiken maakt het mogelijk om steeds een klein stapje verder te gaan zonder dat je het jezelf ooit echt te moeilijk maakt. Als je nieuwe vaardigheden rustig opbouwt heb je altijd alles onder controle en kun je onverwachte complicaties met gemak oplossen. Het belangrijkste is het erkennen van je eigen capaciteiten en geen duiken te maken die daar te ver boven gaan. Om op een hoog niveau te komen is het daarom belangrijker veel duiken te maken dan dat ene brevetje te scoren met drie duikjes. Goede cursussen volgen is uiteraard zeer belangrijk. De echte ervaring komt door het geleerde in de praktijk te brengen tijdens vele duiken.

  • Goed gezond zijn maakt het niet alleen mogelijk zware flessen te tillen, het heeft ook het voordeel dat je efficiënter kunt decomprimeren en makkelijker met stroming, golven en bootladders om kunt gaan. Goede doorbloeding van het lichaam en longen die niet door roken zijn aangetast maken een snelle gasuitwisseling mogelijk, waardoor je veilig kunt decomprimeren. Een krachtig en gezond lichaam vermindert stress. Idealiter versnelt de ademhaling nauwelijks ook als tegen harde stroming ingezwommen moet worden. Bovendien zijn blessures bijvoorbeeld van het tillen van zware flessen minder waarschijnlijk en dit voorkomt wederom decompressie problemen. DIR duikers doen dus buiten het duiken om ook veel aan andere sporten als fitness, fietsen en hardlopen.

  • Het plannen van een duik maakt het mogelijk in alle rust te controleren of het plan veilig is en wat je er voor nodig hebt. Daarnaast verbetert het de samenwerking onderwater en vermindert het de taskloading. Het plannen van een duik omvat het plannen van een route onderwater, afspreken van limieten, decompressieplanning, gas mixen, assistentie van andere duikers en verdere activiteiten. Van belang zijn ook het weer en andere variabele omstandigheden. Ook moet rekening gehouden worden met zaken die eventuele problemen helpen oplossen: mobiele telefoon, zuurstof, recompressiekamer, vervoer, etc. Omdat DIR duikers allemaal dezelfde technieken, procedures en handsignalen gebruiken bevordert dit de samenwerking aanzienlijk.

Teamwork

Een goede buddy kan een duik een stuk makkelijker maken. Teamwerk omvat het assisteren van elkaar, zowel boven als onder water. Het is noodzakelijk om goed te kunnen communiceren en op elkaar ingespeeld te zijn. Door het geven van feedback kun je toekomstige duikervaringen nog weer verbeteren.
  • Met een buddy erbij heb je een extra stel hersenen ter beschikking. Communicatie maakt het mogelijk om gedachten ook uit te wisselen. Onderwater kun je communiceren met handsignalen, lichtsignalen, schrijven op 'wetnotes' en als er geen licht is door elkaar vast te houden. Zo kun je elkaar bijvoorbeeld helpen om de juiste richting te vinden: "Moeten we nog verder of zijn we hier al bij het touw om het water uit te klimmen bij de Zeelandbrug?" Heel belangrijk bij technische duiken is het opletten dat je buddy het juiste decompressiegas ademt. Wisselen naar een andere fles kan om beurten, waarbij de buddy meekijkt of er geen verkeerde fles gebruikt wordt.

  • Assisteren van elkaar kan veel moeite schelen. Een voorbeeld is het bijlichten van je buddy bij het fotograferen. Een ander voorbeeld is het losmaken van de lijn bij het naar buiten zwemmen van een wrak of grot terwijl je buddy de reel opwindt. Ook heb je minder materiaal nodig als je met een buddy duikt. In een grot gebruik je normaal een derde van de hoeveelheid lucht in je flessen om naar binnen te zwemmen. Je houdt dan een derde over om zelf naar buiten te zwemmen en een andere derde voor je buddy. Mocht je nu ooit al je gas verliezen dan heeft je buddy nog genoeg voor jou over.

  • Door na de duik te bespreken wat er goed en minder goed kun je een volgende duik nog weer plezieriger maken. Je kunt elkaar tips geven en je kan afspraken maken over hoe je handiger samen kunt werken. Bij het geven van feedback werkt het goed om vooral feiten te noemen en je buddy de tijd te geven om zelf conclusies te trekken. Dit is makkelijker voor je buddy dan emotioneel commentaar waarbij je ook meteen vertelt hoe hij/zij het wel moet doen.

Mental focus

Wie net begint met duiken is tijdens een duik vaak heel druk bezig met trimmen en ademen. Later ga je ook op je buddy letten. Op een gegeven moment ga je onervaren duikers begeleiden en misschien zelfs opleiden. Uiteindelijk bevind je je in een grot en merk je dat je je bewust bent van alles om je heen. Je weet precies waar je buddy is en hoeveel lucht je nog hebt, zelfs zonder te kijken. Dit heet mental focus. Om dit eenvoudig voor elkaar te krijgen dient de taskloading zo minimaal mogelijk te zijn en moet narcose voorkomen worden. Diep duiken op lucht is dus uit den boze.
  • Je kunt taskloading verminderen door training en ervaring. Als je moeilijker duiken rustig opbouwt dan kom je niet in situaties waarbij je over heel veel taken tegelijkertijd na moet denken. Een goede gezondheid helpt ook bij het verminderen van taskloading, omdat je bij zware inspanning minder fysieke stress ondervindt. Voorkom verder dat je het koud krijgt of dat je op andere wijze verder gaat dan waar jij zelf op dat moment behoefte aan hebt. Een gouden regel is dat het einde duik signaal (duim omhoog) zonder vragen door iedereen geaccepteerd wordt.

  • Om niet in 'beschonken' toestand te hoeven duiken moet narcose voorkomen worden. Dat kan eenvoudig door helium in het ademgas te mixen (trimix). Stikstof en zuurstof zijn narcotisch, helium vrijwel niet. De maximum grens voor duiken met nitrox en lucht is dertig meter. Alle duiken dieper dan dertig meter vereisen helium om de duik veilig te houden. Zelfs op ondiepere duiken is het aangenaam om met trimix te duiken.

Materiaal

Materiaal moet eenvoudig en gestroomlijnd, redundant en multifunctioneel zijn.
  • Hoe eenvoudiger je het jezelf maakt hoe beter. Materiaal kan tot in ieder detail voorbereidt worden om het zo eenvoudig mogelijk te krijgen. Het liefste maak je al je duiken met dezelfde basis uitrusting, zodat je altijd alles weet te vinden, zelfs al is het op de tast of bij je buddy. Ook je buddy moet dus precies dezelfde configuratie gebruiken. Materiaal moet je ook behoeden voor fouten. Zo is het bijvoorbeeld ideaal als je je backuplampen aan kunt doen voor je ze los maakt. Als je een lamp dan laat vallen dan kun je deze eenvoudig terug kunnen vinden terwijl het anders moeilijk zoeken wordt in het donker.

  • Een goede stroomlijning zorgt ervoor dat je minder vermoeid raakt en je verder kunt komen. Bovendien kom je minder makkelijk vast te zitten in bijvoorbeeld een wrak. Bij voorkeur steken er geen slangen uit en is andere apparatuur ook zo bevestigd dat de stroomlijning optimaal is.

  • Afhankelijk van de duik zul je sommige uitrustingsstukken dubbel of driedubbel bij je willen dragen. Als een onderdeel cruciaal is en tevens een statistisch redelijke kans loopt kapot te gaan dan zul je een backup nodig hebben. Voor een deel van je uitrusting kan je buddy voor backup zorgen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de dieptemeter. Aan de andere kant zijn in een grot twee backuplampen per persoon noodzakelijk. Extra materiaal meenemen maakt een duik altijd lastiger (door verhoogde taskloading) en maakt ook de kans groter dat er iets kapot gaat. Daarom moet het extra materiaal wel tot een minimum beperkt blijven. Een manier om de materiaalhoeveelheid te beperken is ieder uitrustingstuk voor zoveel als mogelijk taken geschikt te maken. Zo kan een boeitje ook als reserve drijfvermogen dienen als de wing zou scheuren.

    * * *
Op de site wordt diepgaande uitleg gegeven over materiaal en technieken. Dit zijn twee belangrijke onderwerpen. Uiteindelijk blijven iemands instelling en benadering van het duiken de factoren die echt een goede duiker kunnen maken.

 
Print deze pagina
Print deze
pagina