'Doing it Right' in Nederland

Je kent dat wel, ben je in een doorsnee Nederlandse plas een duik aan het maken, is het zicht door andere duikers reeds tot nagenoeg nul gereduceerd. Dit is niet alleen vervelend omdat je de omgeving niet meer ziet, je gaat je ook minder op je gemak voelen. Zo kun je sneller in een probleemsituatie terecht komen. Er zijn zwemtechnieken om dit stof te voorkomen. Zo'n techniek is bijvoorbeeld de frogkick. Dit is een vinslag waarbij je je onderbenen in een hoek houdt ten opzichte van de rest van je lichaam, en je vinnen plat naar elkaar toe beweegt. Je kunt op deze manier heel goed manoeuvreren en zo nodig veel kracht zetten zonder dat het zicht hieronder lijdt. Klinkt goed nietwaar?

Dat deze vinslag nog vrij onbekend is zal wel te maken hebben met het feit dat hij uit het grotduiken stamt. Dit is iets waar wij ons in Nederland niet echt mee bezig houden. Grotduiken is een zeer veeleisende manier van duiken, en, niet vreemd, er zijn dus nog veel meer praktische zaken uit voortgekomen. Zo is er in de diepe en lange grotten van Noord-Florida een systeem ontstaan wat de naam 'Doing it Right', kortweg DIR, draagt.

'Doing it Right', omdat de toepassing van dit systeem uiteindelijk de beste manier bleek om succesvol zeer veeleisende duiken te maken. Een grot is waarschijnlijk de meest vijandige omgeving voor een duiker; geen directe weg naar de oppervlakte, donker, onoverzichtelijke gangenstelsels etc. Logisch dat juist hier de duiktechnieken en materialen geperfectioneerd zijn.

Veilig

Doing It Right streeft er naar duiken zo veilig mogelijk te maken. Eenvoud is het kernwoord. Zeker bij ingewikkelde duiken is het van belang dat de uitrusting zo makkelijk mogelijk bediend kan worden. Alles wat in de weg kan zitten, waar je niet blindelings onmiddellijk bij kunt, waar je extra bij moet nadenken, zorgt ervoor dat je je minder goed kunt concentreren op de duik zelf. De uitrusting is zoveel mogelijk gestroomlijnd. Slangen steken niet uit en zijn dus niet langer dan nodig. Zo heb je minder kans om ergens achter te blijven haken. Verder zijn alle zwakke punten zoveel mogelijk weggelaten of aangepast, om zoveel mogelijk onverwachte (en ongewenste) materiaalmankementen te voorkomen.

Wing

In plaats van een stabjack gebruikt een DIR duiker een metalen rugplaat (backplate) met een doorlopend bandenstel. Het bandenstel bevat dus geen snelsluitingen; dit zijn namelijk zwakke punten. Het bandenstel is voorzien van maximaal 5 D-ringen om zaken als een reservelampje, manometer of extra flessen aan te hangen.

Als drijflichaam wordt een zogenaamde 'wing' gebruikt, welke tussen fles en backplate gemonteerd is. Doordat het drijflichaam op de rug zit lig je zeer stabiel in het water en heb je erg veel bewegingsvrijheid. Deze wings zijn er in verschillende maten, voor enkele en dubbele flessen.

Lange slang

Verder valt direkt op dat er uit een automaat aan een lange slang (210cm) geademd wordt. Als je buddy zonder lucht zit is dit de automaat die je afgeeft, en zelf neem je de 'backup' automaat in je mond. Deze hangt aan een elastiek om je nek. Omdat je de automaat waaruit je ademt afgeeft, weet je buddy zeker dat deze het doet, een garantie die hij van een octopus niet altijd heeft. Door de lange slang heb je veel bewegingsruimte bij een 'geen lucht' situatie. Ook kun je indien nodig achter elkaar zwemmen, bijvoorbeeld als je in een wrak zit. Doordat de 'backup' om je nek hangt kun je er altijd bij, en kan er geen zand of andere troep in komen.

De lange slang loopt achter je rechter schouder naar beneden, onder de accu van je lamp door, dan schuin voor de borst langs, om de nek en in de mond. (De accu van de lamp is opgehangen bij de rechter heup.) Dit lijkt op het eerste gezicht onhandig maar werkt perfect. Om een andere duiker lucht te geven moet je alleen je hoofd iets bukken om de slang af te geven. Heb je meer lengte nodig dan kun je de slang onder de accu vandaan trekken. Is de situatie opgelost dan plaats je net zo makkelijk de slang weer terug. De lampaccu zit dus in een zogenaamde 'cannister' rechts op je heupriem. De lamp zelf, welke erg compact is, zit aan een snoer. Je houdt de lamp vast met een 'Goodman handle', een soort handvat waar je je hand doorsteekt. Zo heb je beide handen vrij voor andere zaken.

Niet alleen materiaal

Het materiaal is maar een gedeelte van het systeem. Zeker zo belangrijk zijn een goede voorbereiding, samenwerking en zogeheten 'mental focus'. Met een goede voorbereiding wordt onder andere bedoeld dat de benodigde vaardigheden als vanzelf moeten gaan. Eigenlijk is dit niets nieuws, maar je ziet nog veel te vaak dat duikers hun eigen kunnen overschatten. Vaak gaat een duik wel goed, maar kom je tijdens zo'n duik in een noodsituatie dan blijken bepaalde vaardigheden toch niet zo goed beheerst te worden als wel gedacht werd. Erg belangrijk is een goede gezondheid. Een slechte conditie heeft op allerlei gebieden nadelen. Zo zal je decompressie (ook bij een 'geen deco' duik) minder goed zijn, je hebt meer moeite met bijv. stroming waardoor je sneller gaat ademen, dit op zijn beurt bevordert weer het hoge luchtverbruik, stress etc.
Kortom, een slechte conditie werkt allerlei risicoverhogende factoren in de hand. Zo gaan roken en DIR om voor de hand liggende redenen niet samen.

Teamwork

Duiken volgens DIR is duiken als een team. Een goede buddy kan een duik voor jou een stuk makkelijker maken. Teamwerk betekent het assisteren van elkaar zowel boven als onder water. Je moet in staat zijn goed te communiceren en je bent goed op elkaar ingespeeld. Door het nabespreken van een duik kun je jezelf steeds weer verbeteren. Tijdens elke duik zijn er wel zaken die minder goed gaan, door dit even aan te halen zal je volgende duik weer prettiger en veiliger zijn.

Je buddy is tevens je belangrijkste 'backup' onder water. Samen ben je beter in staat problemen op te lossen, je kunt fouten van de ander corrigeren en je hoeft minder zaken dubbel mee te nemen, omdat je buddy ze ook bij zich heeft. Denk wat dat laatste betreft bijvoorbeeld aan extra ademgas.

Scherp

Met mental focus wordt bedoeld dat je je 100% bewust bent van wat er om je heen gebeurt tijdens de duik, je luchtvoorraad, positie, buddy etc. Omdat je je eigen grenzen niet overschrijdt, hoef je je ook niet te concentreren op zaken waar je nog niet aan toe bent, zoals bijvoorbeeld decostops terwijl je nog niet in staat bent om perfect uitgetrimd te hangen.

Om scherp te blijven tijdens een duik moet je er voor zorgen dat je het juiste gas ademt. Dit betekent dat DIR-duikers als grens voor lucht en nitrox dertig meter aanhouden. Willen ze dieper, dan zullen ze helium aan hun ademgas toevoegen om stikstof-, koolstofdioxide- en zuurstofvergiftiging te voorkomen. Het uitgangspunt is dat dieper duiken met perslucht onnodig risico's met zich meebrengt en dat er met de huidige opleidingsmogelijkheden geen goede argumenten meer zijn om die risico's te nemen.

		Combinatie Om nog eens kort de voordelen voor de recreatieve duiker aan te halen; DIR is een doordacht systeem dat voor duiken in allerlei omstandigheden toepasbaar is. Je werkt met een basis die altijd gelijk is. De vrijheid en draagcomfort die het backplate en wing systeem je geven zal je aangenaam verrassen! Wil je door gaan richting Noordzee wrakduiken dan zijn er relatief weinig aanpassingen nodig. Je duikt met buddy's waarvan je weet wat je van hen kan verwachten, ook als het vreemden in een ver land zijn. Sommige van deze zaken zijn nieuw, andere niet. Wat wel nieuw is is de combinatie van al deze zaken, en de strikte toepassing ervan. Door deze strikte toepassing blijft het systeem werken zoals het bedoeld is. Dat is de kracht van 'Doing it Right'. Er is in Nederland een internet nieuwsgroep, DIR-NL, waar je terecht kunt met al je vragen. Door enkele (o.a. NOB) leden van deze groep zijn zonder enig commercieel belang een informatieve documentaire en een website gemaakt. De film is getiteld 'Een Impressie, Doing it Right duiken in Nederland', te bestellen via de website.
De website is www.frogkick.nl en je vind er een schat aan informatie over materialen en technieken. Op de pagina Doing It Wrong vind je verder veel informatie over problemen die kunnen voortkomen uit het gebruik van verkeerde technieken en materialen. Er is een pagina met veelgestelde vragen en een bibliografie.